======================================================
ΝΕΑ 20-07-2023 (σελ. 9)
======================================================
Της Gaia Vince
Οι συνθήκες θυμίζουν Αποκάλυψη σε πολλά μέρη του πλανήτη. Το κανονικό έχει εξαφανιστεί: Αυτός είναι ο νέος μας κόσμος.
Η Ολόκαινος Εποχή είναι η γεωλογική περίοδος στην οποία βρισκόμαστε εδώ και 11.700 χρόνια – εκείνο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι άνθρωποι εφηύραν τη γεωργία, έχτισαν πόλεις, επινόησαν τη γραφή, κατέστησαν «μοντέρνοι», με όλη τη σημασία της λέξης. Ολη η ιστορία γράφηκε στη διάρκεια αυτής της εποχής, η οποία σφραγίστηκε από το ήπιο και σχετικά προβλέψιμο κλίμα, που επέτρεψε στους παγετώνες να υποχωρήσουν από την Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, ενώ τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν επαρκώς υψηλά για να δώσουν τη δυνατότητα καλλιέργειας σιτηρών.
Πλέον, έχουμε εγκαταλείψει αυτές της συνθήκες της Ολόκαινης Εποχής και έχουμε εισέλθει σε εκείνες της αχαρτογράφητης Ανθρωπόκαινης, η οποία προκλήθηκε από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και χαρακτηρίστηκε από το παγκόσμιο κλιματικό χάος και την οικολογική υποβάθμιση. Την περασμένη εβδομάδα, επιστήμονες της Ομάδας Εργασίας της Ανθρωποκαίνου (AWG) επέλεξαν τη λίμνη Κρόφορντ στον Καναδά ως το καλύτερο μέρος για να κηρύξουν την έναρξη της νέας γεωλογικής εποχής. Εάν το εγχείρημά τους αποδειχθεί επιτυχές, η Διεθνής Ενωση Γεωλογικών Επιστημών θα μπορούσε να κηρύξει επισήμως την έναρξη της Ανθρωποκαίνου Εποχής τον Αύγουστο του 2024.
Οι πάντες πιστεύουν πως η δική τους εποχή είναι σημαντική, η αλήθεια όμως είναι ότι ζούμε σε μια ιδιαίτερη περίοδο. Τα περισσότερα γεωλογικά επεισόδια διαρκούν εκατομμύρια έτη, καθιστώντας την Ολόκαινη Εποχή κάτι σαν ένα στιγμιαίο… ανοιγόκλεισμα των ματιών στο τέλος της Πλειστόκαινης Εποχής, που διήρκεσε 2,5 εκατ. χρόνια. Οσο για το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η Ανθρωπόκαινος, αυτό εξαρτάται από το πόσο θα αντέξουν οι άνθρωποι (και το κατά πόσο αυτό που θα τους διαδεχθεί θα παρουσιάζει ενδιαφέρον για την παλαιοβιολογία).
Οι προκάτοχοί μας που κυριαρχούσαν στη Γη, οι δεινόσαυροι, δεν είχαν τον χρόνο – και το μυαλό – να θρηνήσουν μια εποχή που τελείωνε. Ο κόσμος τους πέρασε στιγμιαία από το ένα γεωλογικό όριο σε ένα άλλο, συνέπεια της πρόσκρουσης ενός μεγάλου αστεροειδούς που εξαφάνισε τα τρία τέταρτα όλων των ζώων και φυτών.
Η περίοδος της δικής μας κυριαρχίας θα αποτυπωθεί στο μελλοντικό αρχείο των απολιθωμάτων. Η σφραγίδα μας βρίσκονται παντού, από τη συσσώρευση των πλαστικών και του τσιμέντου μέχρι την έκρηξη των χειραγωγούμενων μορφών ζωής, όπως τα εξημερωμένα κοτόπουλα και οι σπόροι καλαμποκιού. Εχουμε αλλάξει τη μορφή του πλανήτη, τη ροή των ποταμών του, τη χημεία του αέρα και των ωκεανών, έχουμε δημιουργήσει πόλεις και δεξαμενές και έχουμε επανασχεδιάσει τη φύση. Σήμερα, μόλις το 4% των θηλαστικών του πλανήτη είναι άγρια – τα υπόλοιπα έχουν μεταμορφωθεί από εμάς για να μας θρέφουν ή να μας υπηρετούν.
Εάν η ανθρωπότητα βρίσκεται όντως στο τιμόνι, τότε είναι μεθυσμένη. Οδηγούμαστε στην Ανθρωπόκαινο Εποχή δίνοντας ελάχιστη σημασία για τα φυσικά οικοσυστήματα ή τα κρίσιμα σημεία που αφορούν το κλίμα – ή ακόμη και την ίδια μας την ασφάλεια.
Πλέον, χρειάζεται να φτάσουμε στα δύο τελευταία στάδια – την αποδοχή και την ανοικοδόμηση – εάν θέλουμε να φτιάξουμε μια βιώσιμη Ανθρωπόκαινο. Ας επιτρέψουμε στους εαυτούς μας μια στιγμή πένθους και μετά ας πάρουμε όλοι τη θέση μας στο εργαστήρι αυτής της ιδιαίτερης περιόδου: Εχουμε το καθήκον να φτιάξουμε μια καλύτερη εποχή.
Θεσμοί 